İçsel dünyaları, maddi pratiklerle, beklentilerle ve sosyal rolleriyle bağ kurmayı seven bir psikolog olarak düşündüğümde, “bir şirketin sahibi kimdir?” sorusu yalnızca mülkiyeti değil; o kurumun duygusal kimliğini, kolektif zihnini ve içsel çatışmalarını anlamak için bir kapıdır. Levent Kimya sahibi kim? sorusunu ele alırken, bu sorunun arkasında yatan bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji dinamiklerine odaklanacağım.
—
Kurucu Zihniyetten Sahipliğin Psikodinamiğine
Bir şirketin kurucusu, onun “ben”idir; fikir, değer, risk alma kapasitesi, vizyon bir içsel projeksiyon haline gelir. Levent Kimya, 1979 yılında Güngör ve Levent Pekşen kardeşler tarafından Antalya’da kurulmuştur. [1] Bu bilgi, şirketin organik köklerinin ve aile boyutunun önemini gösterir. 1987 yılında şirket, anonim şirkete dönüşmüş ve aile şirketi kimliğini korumuştur. [1]
Kurucuların kişilik özellikleri; örneğin risk toleransı, yenilik odaklılık, bağ kurma eğilimleri, liderlik tarzı — tümü şirketin karakterine şekil verir. Bu karakter, organizasyonun “benlik” halini oluşturur. Şirket çalışanları, yöneticiler ve toplum, bu benlikle — bilinçli ya da bilinçsiz — ilişki kurar.
—
Bilişsel Boyut: Algı, Simgesel Temsil ve Marka Zihniyeti
Marka zihniyeti, bir tüketicinin, çalışanların ve piyasanın zihinlerinde oluşan kavramsal yapıdır. Levent Kimya’nın “Porçöz” gibi marka ürünlerle öne çıkması, zihinsel çağrışmalar oluşturur: temizlik, güç, güven, yerellik… [2]
Bilişsel olarak bir tüketici, “Porçöz = Levent Kimya = kurucu ad + yerli üretim” gibi bir şema kurar. Bu şema, sadakat yaratır; çünkü marka adı, bir sembolleştirme işlevi görür. O sembol, “Levent Kimya sahibi kim?” sorusunu anlamlandıran zihinsel arka plandır.
—
Duygusal Boyut: Aidiyet, Gurur ve İçsel Bağlantı
Sahiplik yalnızca yasal bir kavram değildir; duygusal bir bağdır. Kurucu aile üyeleri ya da sahip olarak anılan kişiler, çalışanlarda ve toplumda belirli hisler tetikler: güven, gurur, güvenlik ya da bazen kuşku. Örneğin Antalya Valiliği ziyareti sırasında şirket sahibi Ahmet Pekşen’in isminin geçmesi, şirketin yüzünü temsil eden bir figür olma duygusunu güçlendirir. [3]
Çalışanlar açısından da sahibin kimliği bir simge haline gelir. Bir çalışan, sahibin adını duyduğunda “bu benim kurumumun kimliği” diyebilir; bu bağ, şirket bağlılığını artırabilir. Ancak aynı zamanda yanlış kararlar ya da şeffaflık eksikliği bu bağlılığı zedeleyebilir — çünkü duygusal beklentiler karşılanmadığında hayal kırıklığı doğar.
—
Sosyal Psikoloji Boyutu: Rol, Algı Yönetimi ve İlişkiler
Sosyal psikoloji açısından, sahip kimliği çevreye nasıl sunulur, halkla ilişkilerde nasıl yönetilir, kurum kimliği toplumla nasıl bağ kurar — bunlar kritik sorulardır. Levent Kimya’nın kamu açıklamaları, üretim tesis ziyaretleri, yerli-milli söylemler, ihracat başarısı gibi unsurlar, sahibi temsiliyle kurumsal kimlik arasında bir köprü kurar. [3]
Ayrıca sosyal etkileşimlerde, şirketin sahibi ile çalışanlar, tedarikçiler, bayiler arasında psikolojik roller oluşur. Lider-sahip figürü, yönetişim rolü, motivatör rolü, kriz anlarında simgesel başvurulan kişi olur. Çatışmalar, karar alma süreçleri, güven inşası bu rollere bağlıdır.
—
Bir İçsel Yansımayı Duyumsamak: Okuyucu İçin Küçük Soru
Kendi deneyiminizi düşünün: bir kurumda çalışırken kurucu ya da sahip kimseye dair duyduğunuz his, o kurumla sizin bağınızı nasıl etkiledi? Söz edilen kişinin adı sizde nasıl çağrışımlar yaratıyor — güven mi uyandırıyor, yoksa mesafe mi? Bu içsel hisler, kurumun psikolojik peyzajının bir parçasıdır.
—
Sonuç: “Levent Kimya sahibi kim?” sorusunun psikolojik derinliği
Levent Kimya’nın sahibi, teknik anlamda Güngör ve Levent Pekşen kardeşlerdir; daha sonra aile şirketi kimliğiyle kurumsallaşmıştır. [1] Ama asıl ilginç olan, bu sahip kimliğinin hem içsel hem toplumsal katmanlarda ne tür etkiler yarattığıdır:
– Kurucuların kişilik özellikleri şirket karakterine yansır.
– Marka adı ve sembolik yapı bilişsel şemalar yaratır.
– Sahiplik duygusal bağ kurar; çalışan, müşteri ve toplumla ilişkileri belirler.
– Sosyal rollerde sahip figürü, liderlik, temsil ve kriz yönetimi rollerini üstlenir.
Bir psikolog olarak, bu soruyu yalnızca “kimin sahibi” diye sormakla kalmaz, “bu sahip kimliği nasıl algılanıyor?”, “psikolojik bağları nasıl kuruyor?”, “çalışan ve topluma ne hissettiriyor?” gibi sorulara yönelirim.
Ve sizi davet ediyorum: yaşadığınız kurumlara, markalara bakın. Sahiplerinin adı, anlatısı, kamusal temsili zihninize ne yansıttı? Bu yansımalarda hangi duygular belirdi? Bu ince bakış, hem içsel dünyanızı hem çevrenizi daha berrak görmenize yardım edebilir.
—
Sources:
[1]: https://muhendislik.sdu.edu.tr/kimyamuh/tr/teknik-geziler/levent-kimya-a-s-5872s.html?utm_source=chatgpt.com “Levent Kimya A.Ş. – Kimya Mühendisliği Bölümü – Süleyman Demirel …”
[2]: https://sunpextrading.com/en/levent-kimya-san-tic-a-s-2/?utm_source=chatgpt.com “LEVENT KİMYA SAN. TIC. A.S. – Sunpex Trading”
[3]: https://www.antalya.gov.tr/yerli-ve-milli-firmalarimizla-gurur-duyuyorum?utm_source=chatgpt.com “Yerli Ve Milli Firmalarımızla Gurur Duyuyorum – Antalya”